Wprowadzenie nowej kategorii prosumenta i zwolnienie z pozwolenia na budowę mniejszych instalacji fotowoltaicznych. Między innymi takie przepisy znajdziemy w podpisanej przez prezydenta nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii, która zawiera wiele istotnych regulacji dla funkcjonowania krajowego rynku OZE.
Podpisana przez prezydenta nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii z 17 sierpnia 2023 r. przede wszystkim wprowadza do polskiego prawa przepisy unijnej dyrektywy o odnawialnych źródłach energii (RED II). Polska była mocno spóźniona we wdrożeniu dyrektywy RED II do krajowego prawa. Powinna to zrobić do połowy 2021 r.
Ciepłownictwo i Krajowy Punkt Kontaktowy OZE
Wynikające z unijnej dyrektywy RED II zapisy, które pojawią się w ustawie o OZE po wejściu w życie nowelizacji, zawierają nowe regulacje w obszarze ciepłownictwa i chłodnictwa, rozszerzają system gwarancji pochodzenia, a także zakładają utworzenie Krajowego Punktu Kontaktowego OZE.
W obszarze ciepłownictwa w ustawie doprecyzowane zostały przepisy dotyczące pierwszeństwa zakupu ciepła ze źródeł odnawialnych i instalacji termicznego przekształcania odpadów.
Wprowadzono zasady wydawania i rozliczania gwarancji pochodzenia ciepła i chłodu z OZE. Sprzedaż tych gwarancji będzie mogła stanowić dodatkowy przychód dostawców czystego ciepła.
Utworzenie Krajowego Punktu Kontaktowego OZE to zadanie Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Ma to być platforma internetowa, za pomocą której inwestorzy z polskiego rynku OZE będą mogli uzyskać informacje potrzebne do przygotowania swoich projektów.
Najnowsza nowelizacja ustawy o OZE nie ogranicza się jednak tylko do wdrożenia przepisów z dyrektywy RED II.
Biometan
Nowelizacja ustawy o OZE podpisana przez prezydenta wprowadzają zmiany m.in. w zakresie sektora biometanu, funkcjonowania klastrów energii oraz instalacji hybrydowych.
Nowe regulacje wprowadzają definicję biometanu i wyłącza pojęcie biogazu rolniczego z definicji biogazu. Nowe prawo określa zasady prowadzenia działalności gospodarczej w obszarze wytwarzania biogazu lub biometanu z biogazu – także w zakresie przyłączania tego typu instalacji do sieci gazowej. Operatorzy instalacji biometanowych uzyskają dostęp do systemu wsparcia w postaci taryfy premium (feed-in premium).
Nowe kompetencje w zakresie kontroli rynku biometanu otrzyma Urząd Regulacji Energetyki (URE), który będzie również prowadzić rejestr wytwórców biogazu.
Wprowadzane regulacje zmienią zasady działania spółdzielni energetycznych, których zakres funkcjonowania zostanie poszerzony o magazynowanie energii z biogazu i biometanu.
Klastry energii
Najnowsza nowelizacja ustawy o OZE wprowadza szereg zmian w obszarze klastrów energii. Nowe przepisy mają im zapewnić mechanizm premiujący maksymalne zużycie energii na potrzeby własne.
W nowelizacji określono wymagania, których spełnienie przez klaster energii będzie umożliwiać skorzystanie ze zwolnienia z opłat określonych w ustawie oraz z preferencyjnego sposobu rozliczeń. Dotyczą one stopnia pokrycia w ciągu roku łącznych potrzeb własnych członków klastra energii w zakresie energii elektrycznej, a także sumarycznej mocy zainstalowanej elektrycznej oraz mocy magazynów energii.
Moc magazynów energii w ramach klastra energii powinna wynosić co najmniej 2 proc. łącznej mocy instalacji wytwórczych w tym klastrze. Ponadto wprowadzono wymóg, aby co najmniej 30 proc., a następnie 50 proc. (od 2027 r.) energii wytwarzanej w klastrze energii pochodziło z OZE. Łączna moc zainstalowanych instalacji w klastrze energii nie może przekraczać 150 MW. Powinna ona umożliwić pokrycie nie mniej niż 40 proc. rocznego zapotrzebowania odbiorców wchodzących w skład klastra energii.
Klastry będą mogły obejmować teren jednego powiatu, pięciu sąsiadujących ze sobą gmin i dodatkowo mają funkcjonować na obszarze jednego operatora sieci dystrybucyjnej. Wprowadzony zostanie obowiązek wpisu do rejestru klastrów, który ma być prowadzony przez URE.
Nowe prawo ma też ułatwić współpracę klastrów z operatorami sieci dystrybucyjnych, do których przyłączane są instalacje działające w ramach klastra. Ustawa wprowadza rejestr klastrów energii, który ma prowadzić URE. Wpis do rejestru ma być dobrowolny, jednak jego uzyskanie umożliwi – po spełnieniu innych warunków – objęcie klastra dedykowanym systemem wsparcia.
Hybrydy
Nowe prawo wprowadza zmianę definicji „hybrydowej instalacji odnawialnego źródła energii” poprzez dodanie komponentu magazynu energii elektrycznej.
Autorzy najnowszej nowelizacji ustawy o OZE przewidzieli możliwość pobierania energii elektrycznej z sieci do magazynu energii, będącego częścią instalacji OZE lub hybrydowej instalacji OZE, pod warunkiem zastosowania układu pomiarowo-rozliczeniowego. To rozwiązanie powinno przyczynić się do stabilizacji pracy sieci elektroenergetycznej.
Zachowana zostanie zasada, zgodnie z którą instalacje hybrydowe uczestniczące w aukcjach powinny charakteryzować się stopniem wykorzystania mocy nie mniejszym niż 5256 MWh/MW/rok.
Nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii wprowadza też zmiany w definicji mocy zainstalowanej elektrycznej instalacji OZE, wskazując urządzenie określające łączną moc znamionową czynną w przypadku hybrydowej instalacji odnawialnego źródła energii. Ma to pozwolić na uniknięcie wątpliwości związanych ze stosowaniem przepisów w odniesieniu do hybrydowej instalacji OZE.
Wspólne przyłącze (cable pooling)
W wyniku poprawki zgłoszonej przez Senat w ostatecznej wersji nowelizacji ustawy o OZE pojawiły się przepisy mające ułatwić realizację instalacji wytwórczych w różnych technologiach w ramach wspólnego przyłącza do sieci elektroenergetycznej.
Nowe przepisy mają umożliwić współdzielenie przyłącza do sieci np. przez elektrownie wiatrowe i fotowoltaiczne zgodnie z koncepcją określaną jako cable pooling. Wprowadzone regulacje zakładają, że wytwórcy chcący dzielić przyłącze do sieci będą zawierać porozumienie wskazujące między innymi, który z nich będzie występować o warunki przyłączeniowe. Dla instalacji wchodzących w skład hybrydy będzie zawierana jedna umowa z operatorem sieci.
W przypadku elektrowni współdzielących przyłącze konieczne będzie zabezpieczenie przed przekroczeniem dopuszczalnej mocy. Jeśli moc zostanie przekroczona, wówczas operator sieci będzie mógł naliczyć dodatkowe opłaty.
Umowy PPA, zielone certyfikaty i sprzedaż bezpośrednia
W najnowszej nowelizacji ustawy o OZE znajdziemy przepisy określające zasady zawierania umów sprzedaży energii określanych jako PPA. Nakładają one na wytwórcę energii z OZE sprzedającego ją na podstawie umowy PPA obowiązek przekazania informacji o najważniejszych warunkach tej umowy do URE
Nowe prawo reguluje także zasady sprzedaży energii elektrycznej z OZE bezpośrednio do odbiorcy końcowego. Nowelizacja zawiera także mechanizm wsparcia operacyjnego dla źródeł OZE, którym kończy się 15-letnie wsparcie w systemie zielonych certyfikatów.
Mniejsza fotowoltaika zwolniona z pozwolenia na budowę
Nowelizacja podpisana przez prezydenta znosi obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę dla mniejszych instalacji fotowoltaicznych. Do tej pory ten przywilej był zarezerwowany tylko dla mikroinstalacji, czyli systemów o mocy do 50 kW. Teraz, po wdrożeniu nowelizacji ustawy o OZE i wynikających z niej zmian w Prawie budowlanym, pozwolenia na budowę nie będzie trzeba uzyskać w przypadku budowy instalacji fotowoltaicznych o mocy do 150 kW.
W Prawie budowlanym zostanie zachowany zapis, zgodnie z którym systemy fotowoltaiczne o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 6,5 kW będą wymagać uzgodnienia z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej.
Zwolnienie z pozwolenia na budowę instalacji o mocy do 150 kW obejmie nie tylko fotowoltaikę, ale także pompy ciepła i wolnostojące kolektory słoneczne. Zgodnie z nowymi przepisami postępowania dotyczące wydania pozwoleń na budowę dla tego rodzaju instalacji rozpoczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy zostaną umorzone.
Prosument lokatorski
W najnowszej nowelizacji ustawy o OZE pojawiła się także nowość dla rynku prosumenckiego. Wprowadzona zostaje czwarta kategoria prosumenta – tzw. prosumenta lokatorskiego (oprócz zapisanych już w ustawie przepisów dla indywidualnych prosumentów, a także prosumentów zbiorowych i wirtualnych).
W zakresie prosumenta lokatorskiego nowelizacja wprowadza możliwość zmiany zasad rozliczeń za energię dla prosumenta produkującego energię zasilającą części wspólne budynku wielolokalowego (tzw. prosument lokatorski). Dotyczy to jedynie prosumentów wytwarzających energię na potrzeby części wspólnej budynku wielolokalowego (np. wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni mieszkaniowych).
Więcej morskich farm wiatrowych
Podpisana przez prezydenta nowelizacja ustawy o OZE zwiększa ponadto maksymalną moc morskich farm wiatrowych, które zostaną zrealizowane w drugim etapie systemu wsparcia dla offshore – w ramach aukcji przewidzianych na lata 2025-2031. W tym etapie objęte wsparciem w postaci kontraktów różnicowych zostaną inwestycje o łącznej mocy 12 GW (wcześniej planowano objęcie wsparciem projektów o mocy 5 GW).
Ustawa z 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw zostanie teraz skierowana do publikacji w Dzienniku Ustaw.
Treść ustawy można znaleźć na stronie Kancelarii Sejmu pod tym linkiem.
Źrodło: gramwzielone.pl